2024.07.24 12:42 Son Güncellenme: 2024.07.24 15:19 - EKONOMİ
TIRPORT kurucusu iş insanı Akın Arslan üretimden markete, nakliye dahil maliyeti 1,7 TL'yi geçmeyen ambalajlı 0,5 lt pet suyun markette 8-10 TL'ye, büfelerde 10-15 TL'ye, kafelerde 25-50 TL'ye satılmasını fırsatçılık ve ahlaksızlık olarak değerlendirdi.
Fırsatçıların, enflasyonu bahane ederek temel tüketim maddelerinin fiyatlarını gerçekleşen maliyet artışlarının çok üstünde katlayarak yükseltmeye devam ettiğini ifade eden Akın Arslan "Ambalajlı Su" örneğinden hareketle yaptığı analizi aktardı. Üç su fabrikası kuruluşunda yer aldığını ve maliyetleri çok iyi bildiğini ifade eden Akın Arslan: "Çok büyük bir soygunun içindeyiz. Maalesef bu soygunda kazanan üretici değil, aracılar ve rantçılardır. İnşaat ve endüstri mühendisi olmamım bana sağladığı avantajla, İngiltere'deki şirketim TTT GLOBAL ile diğer kurduğumuz fabrikaların yanında Türkiye'de ve yurt dışında 3 ambalajlı su fabrikasını sıfırdan kurma tecrübesini edinmiştim. Ambalajlı su üretimi süreçlerini yakinen bilirim, ürünün tüm maliyet merkezlerine ve tedarik zincirine hakimim."dedi.
Bursa ve Adapazarı bölgesinden İstanbul'a giden suyun fiyat serüvenini örneklerle anlatan Akın Arslan şu detayları aktardı:
" Biz TIRPORT ile Türkiye'deki lojistik hareketleri yakından takip ediyoruz. Bursa/Adapazarı bölgesinden İstanbul'a gelen 0,5 lt pet şişe suyun, üretimden marketteki rafa maliyet serüvenini sizlerle paylaşıyorum:
Üretim Maliyeti:
1. Pet Preform (plastik balon) : 0,25 TL
2. Kilitli Plastik Kapak : 0,2 TL
3. Suyun ve fabrika üretim/etiket/paketleme/geçici depolama süreçlerinin toplam maliyeti :0,65TL
Toplam ürün maliyeti : 1,1 TL
Lojistik maliyetler:
Fabrikadan İstanbul Depo/Dağıtım Merkezine (FTL) Maliyeti (200 km): 0,3 TL, Depodan mikro dağıtım ile markete ulaştırma: 0,24 TL, Toplam nakliye maliyeti: 0,54 TL, Üretim + Nakliye maliyeti: 1,64 TL (Yani 2 TL değil) , Kayar perdeli bir TIR yaklaşık 33 Euro palet ambalajlı su taşıyabilir. 1 palette 24'lü ambalajlarda 54 koliX24=1296 şişe su olur. 33 palet ile 42.768 şişe su taşınabilir. (21,384 lt), Marketlerde 7 TL'nin altında, büfelerde 10-15 TL'nin altında su satılmıyor:( Kafe, restoranlar ise tutturabildiklerine satıyorlar. En ucuzu 15 TL, 65 TL'ye 0,5 su satanlar var. Türkiye'de pahalılığın bir numaralı sorumlusu aracılık rant sistemidir. Hiçbir su fabrikası hiçbir markete/büfeye suyu doğrudan satamaz. Hep arada aracılar vardır. Fabrikadan %20-25 kar marjı ile 2 TL'ye gelen suyu aracı olan büyük distribütör 2 kat üzerine koyarak küçük dağıtıcıya satar, o da üzerine en az bir kat koyar ve bakkala gönderir. Böylece 1,64 TL olan su büfeye 6-7 TL'den aşağı girmez. Tabi büfe de üzerine en az bir kat, Bodrum/Çeşme'de ise en az 4-5 kat koyar. Lütfen pahalılık için kimse her defasında nakliyeciyi suçlamasın! Türkiye'de 2024 ilk 6 ayda reel maliyetler %50'nin üzerinde arttı. Mazot %30 üzerinde arttı. Navlun fiyatı ise %20 artmadı. Rant ekonomisi yerini fayda ekonomisi almalıdır. Etinden Suyuna, Domatesinden Limonuna, Soğanına aracılar yok edilmeden bu girdaptan çıkamayacağız. Farklı sektörlerde elini sıcak sudan soğuk suya sokmayan binlerce aracı baron var Türkiye'de."