Mustafa Özdal Yazdı

Öncelikle Buğra Küçükkayalar başkanlığındaki BUSİAD’ı kutlarım.

Çekirge Toplantıları ve geleneksel iftar programlarında, ülke ve kent gündeminin en yakıcı sorunlarını, alanının uzman konuklarını davet ederek farkındalık yaratıyorlar, tarım, sağlık, ekonomi eğitim, teknoloji ve doğal afet gibi konularda ufkumuzu açıyorlar.

Önceki akşam da Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şerif Barış, olası Bursa depremiyle ilgili doyurucu bir sunum yaptı ardından sorularımızı yanıtladı.

***

İftara, biri dışında davet edilen Büyükşehir Belediye başkan adayları katılmıştı.

AK Parti adayı Alinur Aktaş, İYİ Parti adayı Selçuk Türkoğlu, YRP adayı Sedat Yalçın ve Zafer Partisi adayı Bayram Kazancı  toplantıya katılarak, depremi ne kadar ciddiye aldıklarını gösterdiler.

Bir tek CHP adayı Mustafa Bozbey  tenezzül edip gelmemişti.

Bozbey için,  gittiği yerlerde selfie çekip, egosunu tatmin etmek, depremden daha önemli belli ki.

***

Deprem gündemini gölgede bırakmamak adına adaylara söz hakkı tanınmamıştı ancak Büyükşehir Belediye başkanı olduğu için Alinur Aktaş, kısa bir selamlaşma konuşması yaptı.

***

Gelelim Şerif Hoca’nın söylediklerine.

Hocanın anlattıkları ezberimizi bozdu.

Mesela bugüne kadar uzmanlar İstanbul depreminin, Bursa için yıkıcı etkisi olacağını söylüyordu.

Şerif Hoca’ya, İstanbul depreminin Bursa’yı ne kadar etkileyeceğini sordum.

Şerif Barış, İstanbul ile Bursa arasındaki mesafeyi hatırlatarak, “İstanbul depremi  Bursa’yı çok sallar ama yıkmaz” dedi.

***

Şerif Hoca’nın değindiği bir başka konu da geçen haftalarda keşfedilen Kayapa ve Yenişehir, yani Kayefe Fayı.

Bu fayla ilgili açıklamalarda, “Fayın Doğu ucu 600 yıldır suskun!” denilmişti.

Şerif Hoca’ya bu açıklamayı hatırlattım.

Ancak  “Bursa Ovası’na gömülü olan bu fayla ilgili, ciddi bir araştırma olmadan hiç kimse bir tarih veremez” diyerek, bazı uzmanları yalanladı.  

Yani Şerif Hoca diyor ki, Kayefe Fayı’nın ne zaman deprem üreteceği, en son ne zaman kırıldığıyla ilgili hiçbir veri yok.

***

Bursa depreminin tarihiyle  ilgili doğru bildiğimiz 2 yanlış daha:

-Tarihsel periyoda baktığımızda Bursa’da her 150 yılda bir yıkıcı deprem meydana geliyor.

-Tarihsel periyoda baktığımızda Bursa’da her 500 yılda bir yıkıcı deprem oluyor.

Bursa’da 150 yılda bir yıkıcı deprem oluyor diyenler, Bursa’nın yerel uzmanları.

Bursa’da yıkıcı bir depremin 500 yılda olduğunu da Naci Görür, söylemişti.

Şerif Barış ise iki iddiayı da doğrulamadı.

Tarih vermekten sakındı ama İznik Mekece Fayı’nın 700 yılda bir kırıldığını belirtti.

Ayrıca, depremin tarihinden çok depreme hazırlıkla ilgilenmemiz gerektiğini söyledi.

Peki hazır mıyız?

Kuşkusuz değiliz.

Sadece konutlar değil, sanayi kuruluşlarımız da hazır değil.

Tam da bu noktada BUSİAD Başkanı Buğra Küçükkayalar’ın açıkladığı önemli bilgiyi paylaşayım.

Bursa’daki sanayi tesislerinin yüzde 31’i, 1999 depremi öncesinde, yani eski deprem yönetmeliğine göre inşa edilmiş.

Yıkıcı bir depremde bu tesisler hem cana hem de mala zarar verebilir.

***

Şerif Hoca’nın dikkat çektiği ancak hiç kimsenin üzerinde durmadığı diğer bir konu da evdeki eşyaların durumu.

Geçmişte yaşanan tüm yıkıcı depremlerde evdeki büyük eşyaların insanların üzerine düşmesiyle çok sayıda  can kaybı yaşanmış.

7 üzerindeki depremlerin binalarını yıkamadığı Japonlar, binaların tahliyeleri sırasında kullanılacak yanmaz şapkalar bile üretmişler.

Yani adamlar, binalarını 9 büyüklüğündeki depreme dayanıklı inşa etmekle  kalmıyor, depremden sonra çıkacak yangından halkını korumak için yanmaz şapkalar üretiyor, düzenli olarak tatbikatlar yapıp, deprem sonrası yapılacaklar konusunda halkını eğitiyor, o derece!

***

Notlarımın arasına aldığım iki önemli bilgi daha…

-Şerif Hoca’ya göre 1999 Gölcük  depreminden sonra en riskli kent Bursa.

-Yumuşak zeminde meydana gelecek bir depremin etkisi 8 ile 10 kat daha fazla oluyor.

Özellikle Nilüfer’in bazı mahallelerinde  zemin iyileştirmesi yapılmadan inşa edilen binalarda yaşayan vatandaşların büyük bir risk altında oldukları anlaşılıyor, Şerif Hoca’nın bu değerlendirmesinden.

***

Bunca iç karartıcı ve sevimsiz bilgi nedeniyle, başlığa İstanbul depreminin Bursa’ya etkisini taşıdım.

Ancak bu durum, deprem tehdidi altında olduğumuz gerçeğini değiştirmiyor.

Nitekim, Bursa bir deprem kenti ve yerleşim birimlerinin altından geçen fayların ne zaman kırılacağını bilmiyoruz.

O halde sağlam zeminde, sağlam binalar inşa etmek dışında başka hiçbir çözüm yok!